GENEL
BİLGİLER
İl
Trafik No:
68
Aksaray,
M.Ö. 8. bin yıla kadar uzanan tarihi, günümüze kadar hüküm süren çeşitli
medeniyetlere ait kültürel varlıkları, tabii güzellikleri ve ticari bir merkez
olması dolayısıyla hiçbir dönemde önemini yitirmemiştir. Kapadokya'nın kapısı
konumundaki Aksaray, kültürel varlıkları yanında doğal zenginlikleri ile de
ziyaretçilerine değişik ve ilginç tatil olanakları sunmaktadır. Orta Anadolu
Bölgesi’nde, tarihi İpek Yolu'nun önemli merkezlerinden birisi olan Aksaray,
günümüzde de doğu-batı ve kuzey-güney yönleri arasında uzanan ana bağlantı
yollarının kavşağında yer almaktadır. Güzelyurt'u, Ihlara Vadisi, Sultan Hanı,
Eğri Minare’si, kış sporları turizm merkezi ilan edilen Hasan Dağı ve Ziga
Kaplıcaları ile Anadolu'nun ortasında çekici bir merkez konumuna gelmiştir.
Aksarayın İLÇELERİ:
Aksaray
ilinin ilçeleri; Ağaçören, Eskil, Gülağaç, Güzelyurt, Ortaköy ve Sarıyahşi'dir.
Aksaray Ağaçören tanıtımı: Ağaçören ilçesi M.Ö. III ve VI
y.y.'da Hititler zamanında yerleşim alanı olarak kullanılmış, daha sonra
Bizanslılar zamanında Kapadokya sınırları içerisinde kalmıştır. Bu zamana ait
belgeler ilçe sınırları içinde kalan Taşkale ve Kilise mevkilerinde ki
kalıntılardan anlaşılmaktadır.
Aksaray Eskil hakkında bilgi: Eskil, Tuz gölünün güneyinde
Aksaray ili'ne 67 km. Konya ili'ne 115 km. uzaklıkta düz bir ova üzerinde
kurulmuştur. Yüzölçümü 1601 km², nüfusu 22.212'dir. Eskil halkı genelde
çifçilikle uğraşmakta olup, Buğday, arpa ve şekerpancarı yetiştirmektedir.
Ortakuyu, Köşk, Çukuryurt, Hacıeyvatlı (höyüklü), Mutlu, Culfa, Sarsak, Tosun
yaylalarında höyükler mevcut olup, buralardan mimari eser döküntüleri, insan,
ilah ve ilahe heykelleri kalıntıları çıkmaktadır. Bizanslılardan kalma tiyatro
yeri kalıntıları günümüzde mevcuttur.
Aksaray Gülağaç ilçesi ile ilgili bilgiler: Aşıklı Höyükte Mamasun Barajı
nedeniyle yapılan kurtarma kazılarında yörede M.Ö. 8000 yıllarında insan
topluluklarının yaşadığı tespit edilmiştir. Gülağaç'a bağlı Saratlı ve
Camiliören köylerinde yeraltı şehirleri bulunur.
Güzelyurt:
Günümüzde "Yüksek Kilise" olarak bilinen "Analipsis Tepesi" ve civarında çok
miktarda işlenmiş obsidiyenden (volkanik cam) yapılmış taş baltalar ve seramik
parçalarına rastlanması, burada "Kalkolitik Çağı" insanının yaşadığını
göstermektedir.
Manastır
Vadisi, Ihlara Vadisi, Analipsis Tepesi civarındaki "Peri Bacaları", Göreme ve
Zelve gibi Kapadokya Bölgesi yüzey şekillerine iyi bir örnektir. Deniz
seviyesinden 1485 m. yüksekliktedir. Burada tam bir yayla havası hüküm sürer.
Ortaköy:
İlçede yapılan kazılarda elde edilen buluntular buraların Eski Tunç Çağı'na
uzanan tarihini ortaya çıkarmıştır. Büyük Türk mutasavvıfı Yunus Emre'nin
türbesi Ortaköy'ün Sarıkaraman kasabası yakınlarındaki Ziyaret Tepesindedir.
Karayolu
Aksaray doğu ve batı, kuzey ve güney yönlerinde uzanan karayollarının kavşağında
ve Kapadokya'nın girişinde yer almaktadır.
Otogar Tel
: (+90-382) 213 78 00
Aksaray Müzeler
ve Örenyerleri
Aksaray Müzeler
Aksaray
Müzesi
Adres:
Zinciriye Mah. Aksaray
Tel: (382)
213 16 67
Faks: (382)
213 09 42
Örenyerleri
Acemhöyük -
Merkez/Yeşilova
Aşıklıhöyük
- Gülağaç/Kızılkaya
Belisırma -
G.Yurt/Belisırma
Ihlara -
G.Yurt/Ihlara
Manastır
Vadisi - Güzelyurt
Nora -
Merkez/Helvadere
Selime -
G.Yurt/Selime
Aksaray Nora
(Viranşehir) Antik Kenti hakkında bilgi
Aksaray'ın
30 km. güneyinde Hasan Dağı'nın eteğinde kurulmuş olan antik Nora kasabası
stratejik mevkide önemli bir askeri merkezdir. Roma ve Bizans dönemlerinde
önemini koruyan kasabada bugün birçok kilise bulunmaktadır. Ayakta kalan yapılar
Bizans dönemine aittir. Bu kiliseler kısmen tahrip olmuşsa da çeşitli freskler
halen göze çarpmaktadır.
Aksaray Aşıklı
Höyük ile ilgili tanıtım
Aksaray'ın
25 km. güneydoğusunda yer alır. 1989 yılından beri arkeolojik kazılar
yapılmaktadır. Aşıklı Höyük Anadolu'da Akeramik Neolitik Dönem'e (günümüzden on
bin yıl önce) ait en eski "ilk köy yerleşimlerini" sergileyen önemli ören
yerlerinden biridir.
Aksaray Musular hakkında bilgi
Höyük
Aksaray'ın yerleşim tarihinin Aşıklı Höyük'ten sonraki en eski örneklerinden
birini oluşturan Musular Höyük, Gülağaç ilçesi Kızılkaya köyünde, Melendiz
Irmağı'nın batısında yer almaktadır.
Musular'a
ilk kez günümüzden 8000 yıl önce yerleşildiği saptanmıştır. Şimdiye kadar iki
ana dönem tespit edilmiştir. Bunlardan ilki prehistorik terminolojide "çanak
çömleksiz neolitik" olarak adlandırılan akeramik dönemdir.
Sonraki
yerleşme evresi "çanak çömlekli" evreye aittir. Bu dönemde yerleşenler önceki
yapı kalıntılarını düzlemiş, bunun üzerine kalınca sarımsı renkte bir toprak
tabakası sermiş ve bu düzlem üzerine kendi yapılarını inşa etmişlerdir.
Acemhöyük hakkında bilgi
Aksaray'ın
18 km. kuzeybatısında Yeşilova'dadır. M.Ö. 3000 yılında iskân görmüş, en parlak
devrini M.Ö. 2000-1750 yıllarında yaşamıştır. Şehrin o zamanki ismi kesin olarak
bilinmemekle beraber, yerli ve yabancı bilim adamları tarafından Puruşhanda
olduğu sanılmaktadır. 1948 yılından itibaren sistemli bir şekilde devam eden
kazılar neticesinde Höyükte Assur Ticaret Kolonileri dönemine ait büyük bir
saray ve deposu ortaya çıkarılmıştır. Üçüncü katta açığa çıkarılmış olan iki
saray yapısı yalnız Acemhöyük için değil, Anadolu mimarlık tarihi açısından da
önemlidir.
Ihlara
Vadisi hakkında bilgi : Bugün
görülebilir 14 durumda kilise mevcuttur. Bunlardan 10 kadarı canlılığını ve renk
uyumunu korumaktadır ve halen gezilebilmektedir.
Vadi, doğal
yapısı itibariyle 9. yüzyıldan itibaren keşişler ve rahipler tarafından çok
uygun bir inziva ve ibadet yeri, savaş döneminde ise dinlenme, korunma yeri
olarak kullanılmıştır. Vadide yer alan kiliselerde “Hz. İsa'nın Doğumu”,
“Müjde”, “Ziyaret”, “Mısır'a Kaçış”, “Son Akşam Yemeği” gibi İncil'de geçen
konular fresko tekniğindeki resimlerde betimlenmiştir.
Ihlara
Vadisi'ndeki kayalara oyulmuş freskli kiliseler, korunarak yeryüzünde eşine
rastlanmayan bir tarihsel ve dinsel miras olarak günümüze dek varlıklarını
sürdürmüşlerdir.
İlk
çağlardan itibaren tabiatla tarihin bir arada bulunduğu Ihlara Vadisi'ndeki
kiliselerin resim tekniği iki kısma ayrılır. Ihlara civarındaki kiliseler
Kapadokya tipi diye bilinen sanat özelliklerini gösterir.
Yer Altı
Şehirleri : İldeki
yer altı şehirleri genellikle Güzelyurt ve Gülağaç ilçelerinde yoğunluk
kazanmakla birlikte, gerek merkez ilçe ve gerekse Ortaköy’de de yer altı şehrine
rastlamak mümkündür. Güzelyurt ilçe merkezi ve Manastır Vadisi’nde 3 adet açık
yer altı şehri vardır. Gülağaç ilçesinde Saratlı Yer Altı Şehri ziyarete
açılarak, aydınlatılmıştır.
Camiler,
Türbeler, Kiliseler hakkında bilgi
Ulu Camii,
Eğri Minare (Kızıl Minare), Tapduk Emre Türbesi (Tapduk Emre Köyü), Şeyh Hamid-i
Veli (Somuncu Baba) Türbesi (Merkez), Kılıçarslan Türbesi (Merkez) : Şeyh
Cemaleddin-i Aksarayi İtifakhanesi, Çilehanesi ve Mescidi Aksaray'ın en önemli
cami ve türbeleridir.
Aksaray
Cami, Türbe ve Kiliseleri hakkında bilgi
Ulu Cami
(Karamanoğlu Cami-Merkez) hakkında bilgi
Yığma bir
tepe üzerinde bulunan caminin kitabesinde, 1408-1409 yıllarında Karamanoğlu
Mehmet Bey tarafından Mimar Mehmet Firuz Bey’e yaptırıldığı yazılıdır.
Tipik bir
Karamanoğlu eseri olan caminin en önemli özelliği; abanozdan yapılmış, Selçuklu
devri ahşap işçiliğinin şaheser bir örneği olan minberidir.
Eğri
Minare (Kızıl Minare-Merkez) hakkında bilgi
Selçuklu
dönemine ait olup, 1221-1236 yılları arasında yapıldığı sanılmaktadır. Kırmızı
tuğladan yapıldığı için Kızıl Minare olarak anılmaktadır.
Taptuk
Emre Köyü ve Türbesi (Taptuk Emre Köyü) hakkında bilgi
Aksaray
ilinin kuzeyinde 20 kilometre mesafede bulunan köy, küçük Ekecik Dağı'nın
eteğinde kurulmuş olup Taptuk Emre'ye ait olduğu söylenmektedir.
Dağ
eteğinin en üst kısmında ise son yıllarda yeniden çevre düzenlemesi yapılan cami
ve türbe bulunmaktadır. Taptuk Emre'ye ait olduğu söylenen mezar bozulmadan üst
kısmına taş sanduka yapılmıştır.
Yunus
Emre Türbesi (Reşadiye Köyü-Ortaköy) hakkında bilgi
Aksaray
ilinin Ortaköy ilçe merkezine 20 km mesafede Reşadiye köyündedir. Türbenin
bulunduğu tepe, halk tarafından ziyaret tepesi olarak bilinmektedir.
Kaya
Cami (Güzelyurt) hakkında bilgi
Güzelyurt
ilçe merkezindedir. XIV. yüzyıldan kalmış olduğu sanılmaktadır.
Selime
Sultan Türbesi (Selime Köyü)
Selime
köyünde bulunan türbe, gerek mimari, gerekse dekoratif yönden erken devir
özelliklerini göstermektedir. Türbede taş ve tuğla işçiliği iç içedir. Mimari
stili ve malzemeleri yönünden XIII. yüzyılın başlarına tarihlenmektedir.
Kilise
Cami (Aziz Gregorius Kilisesi) (Güzelyurt) hakkında bilgi
Güzelyurt
ilçe merkezindeki Hıristiyanlık dönemi eserlerinden olup, Ortodoks alemi için
büyük önem taşımaktadır. M.S. 385 yılında kapalı haç planında inşa edilmiştir.
Daha sonra çeşitli ilave ve tamiratlarla değişikliğe uğrayan kilisenin, çan
kulesi minare haline getirilerek camiye çevrilmiştir.
Aziz
Anargiros Kilisesi (Güzelyurt) hakkında bilgi
Güzelyurt
ilçe merkezindedir. Kapalı haç planında olan kilise, kubbeleri ve kolonlorı
dahil olmak üzere tümü kayaya oyularak yapılmıştır.
Kilise, son
olarak 1884 yılında tamir görmüştür. Kubbesindeki 1887 tarihinden, fresklerinin
onarımından üç yıl sonra yapıldığı anlaşılır. Günümüzde Vatikan'dan buraya gelip
hacı olanlar vardır.
Aziz
Anargiros'un yortu günü olan 1 Kasım günleri kilisede hastalar büyük bir tören
düzenleyerek sabahlara kadar dua etmektedir.
Sivişli
Kilise (Güzelyurt) hakkında bilgi
Kasaba
içinde kayadan oyma bir kilisedir. Kubbede, ortada Hz. İsa ile Hz. Meryem'in,
kenarlarda havarilerin portreleri yer almaktadır.
Selime
Katedrali (Selime) hakkında bilgi
Kayalara
oyulmuş yüksek bir yerde olan katedral içinde iki sıra halinde sütunlar
mevcuttur. Bu sütunlar katedrali üç sahana ayırmıştır.
Kale
Manastırı Kilisesi (Selime) hakkında bilgi
Kapadokya'daki dini kuruluşların en
büyüklerindendir. Manastır VIII. ile XIV. yüzyıl veya X. yüzyıl, kilisedeki
figürlü freskolar ise X. yüzyıl sonu ile XI. yüzyıl başları arasına
tarihlenmektedir. İsa'nın göğe çıkışı, müjde, Meryem gibi tasvirleri vardır.
Yüksek
Kilise (Merkez) hakkında bilgi
Kızlar
manastırı olarak bilinen kilise, dik kayalar üstüne taş oymadır. İl merkezine
yaklaşık 3 km mesafededir.
Kızıl
Kilise (Sivrihisar) hakkında bilgi
Kırmızı
kesme taştan yapıldığı için Kızıl Kilise adını almıştır. Kilise V.-VI. yüzyıla
tarihlenmektedir.
Antik Nora
Viranşehir (Helvandere Kasabası)
Aksaray'ın
30 km güneyinde Hasan Dağı'nın eteğinde kurulan kasaba, Roma ve Bizans döneminin
önemli yerleşimlerindendir. Kasabada bugün bir çok kilise kalıntısı
bulunmaktadır. Ayakta kalan yapılar Bizans devrine aittir. Bu kiliseler kısmen
tahrip olmuşsa da çeşitli freskler halen göze çarpmaktadır.
Ağaçaltı
Kilisesi (Daniel, Pantanossa-Ihlara) hakkında bilgi
Ihlara
Vadisi içerisinde, vadiye giriş merdivenlerinin güney kısmındadır. Freskolarda,
vahiy, ziyaret ve doğum, Mısır'a kaçış, Hz. İsa'nın vaftizi ve Hz. Meryem'in
ölümü işlenmiştir. Kubbede ise, göğe çekiliş sahnesi yer alır.
Pürenli
Seki Kilisesi (Ihlara) hakkında bilgi
Kayaya
oyulmuş dört bölümden oluşmaktadır. Narteks zemininde mezarlar mevcuttur.
Freskolar X. yüzyıl başı ile XII. yüzyıl arasına tarihlenmektedir.
Peygamberlerin kehaneti, Meryem ve piskoposlar, müjde, ziyaret, çobanların
tapınması gibi, İsa'nın çocukluğu ve İncil'den çeşitli sahneleri konu alan
tasvirleri önemlidir.
Kokar
Kilise (Ihlara) hakkında bilgi
IX.
yüzyılın sonuna veya XI. yüzyılın ikinci yarısına tarihlenen freskolarındaki
konular oldukça zengindir. Son yemek, çarmıha gerilme, Mesih'in defnedilişi,
göğe çekilme, havarilerin görevleri gibi zaman zaman konu bütünlüğü gösteren
tasvirleri ilginçtir. Kilisenin iki mezar odasındaki süslemeler, kırmızı boya
ile yapılmış ilk örneklerdir.
Eğritas
Kilisesi (Ihlara) hakkında bilgi
Çok büyük
bir tapınak ve vadinin en eski yapılarından olduğu anlaşılan kilisenin Meryem'e
ithaf edildiği, doğu duvarındaki bir kitabede belirtilmiştir. İki melek arasında
oturan İsa, iki melek ve altı piskopos arasındaki Meryem, Hz. Yusuf'un rüyası,
Mısır'a kaçış, vaftiz, Kudüs'e giriş gibi tasvirlerin yer aldığı fresklerin
oldukça yıpranmış olmalarına karşın, boyalarının çok renkli ve canlı oluşu
dikkat çekmektedir.
Sümbüllü
Kilise (Ihlara) hakkında bilgi
Manastır
mekanları iki kat halinde kaya kütlesine oyulmuştur. Mikail ile Cebrail arasında
Meryem, İsa ve fırında üç İbrani genci ile azizlerin tasvirleri vardır.
Yılanlı
Kilise (Ihlara) hakkında bilgi
Kuzeyindeki
ve güneyindeki dar haç kolları, tavanı kabartma bir haçla bezeli merkez mekanı
çevreler. Çarmıhta İsa, Kudüs'e giriş, Mısırlı Meryem'in gömülmesi, ziyaret gibi
tasvirler vardır.
Saint
Georges Kilisesi (Kırkdamaltı Kilisesi-Belisırma) hakkında bilgi
Bölgedeki
en yüksek kilise olup, 1283-1295 yılları arasında yapıldığı sanılmaktadır.
Kilisenin kitabesi kilisenin tüm çevresini dolanmaktadır. Kilisedeki fresklerde
incilin hikaye ettiği tüm konular ile Selçuklu Sultanı II. Mesud'un resmi tasvir
edilmiştir.
Bahattin
Samanlığı Kilisesi (Belisırma)
Tek
koridorlu bir kilisedir. Kuzey ve batı yan duvarlara oyulmuş birer hücre ile
güney duvara oyulmuş üç hücre kubbesi de beşik çatı şeklindedir.
Direkli
Kilise (Belisırma) hakkında bilgi
Kilisenin
içindeki kapıdan keşişlerin türbelerine ve kilisedeki görevlilerin
ikametgahlarına gidilmektedir. Kilise üstündeki sütunlarda ikişer sıra halinde
resimler vardır. Azizlerin ve Havarilerin iki taraflarında kitabeler görülür.
Bir manastır kilisesi olup XI. ve XIII. yüzyıl lara tarihlenmektedir.
Ala
Kilise (Belisırma) hakkında bilgi
Köyün
kuzeyinde ve vadinin doğu yamacında kayaya oyulmuş bir kilisedir.
Hıristiyanlığın serbest bir hale gelmesinden sonra yapılmıştır. Cephesinin üst
kısmında Havarilerin ve azizlerin resimleri yer almaktadır. Doğum, Anastasis,
Kudüs'e Giriş, Mısır, Meryem'in Takdis Edilmesi gibi tasvirler yer almaktadır.
Karagedik Kilisesi (Belisırma) hakkında bilgi
Dik kayaya
yaslanmış otlarla örtülü bir tepe üzerinde kurulmuştur. XI. yüzyıl Bizans
üslubunda yapılmış büyük bir kilise olup, Çanlı Kiliseyi andırmaktadır.
Hanlar hakkında bilgi
Alayhanı hakkında bilgi
Aksaray-Nevşehir karayolu üzerinde
Alayhan köyü sınırları içerisindedir. Hanın ön ve avlu kısmı yıkılmıştır. II.
Kılıçarslan döneminde Uçbeyi olan Pervane Bey tarafından yaptırıldığı tahmin
edilmektedir.
Öresin
Han hakkında bilgi
Aksaray-Nevşehir karayolunun 22
km.sinde, Selçuklulardan kalma bir handır. Orta kubbesi ve kapısı yıkılmıştır.
Pencereleri mazgal şeklindedir. Altışar kemerli gözleri vardır.
Sultan
Hanı hakkında bilgi
1228-1229
Yıllarında Alaaddin Keykubat tarafından yaptırılmıştır. Selçuklu devrinin mimari
taş işçiliği ve süsleme sanatları bakımından şaheser bir örnektir. Ticari ve
askeri açıdan önemli olan Konya-Aksaray yolunun emniyetini sağlamak için
kurulmuştur. Yazlık, kışlık, mescid ve ahır bölümlerinden oluşan klasik Selçuklu
hanları tipindedir.
Ağzıkara
Han hakkında bilgi
Aksaray-Nevşehir karayolunun
15.km'sinde bulunan han, Osmanlı kaynaklarında Hoca Mesud Hanı olarak
geçmektedir. Yapımı 1231 tarihinde Alaaddin Keykubat döneminde başlanmış, 1239
'da Gıyaseddin Keyhüsrev devrinde tamamlanmıştır. Hamamı, imareti, yazlık ve
kışlık bölümleri ile tam teşekküllüdür. Hanın kapısı Selçuklu taş süsleme
sanatının tüm özelliklerini gösterir.
Kaplıcalar hakkında bilgi
Ziga
Kaplıcaları
Aksaray’da
termal turizm denilince Ziga Kaplıcaları akla gelir. Aksaray’a 35 km. mesafede
Ihlara yolu üzerindedir. Başta romatizma hastalıkları olmak üzere metabolizma
bozuklukları, sindirim sistemi hastalıkları, deri hastalıkları, göz hastalıkları
ve kadın hastalıkları ile nevralji, nefrit ve kırık çıkık vakalarına iyi
gelmektedir.
Paşa
Hamamı hakkında bilgi
Osmanlı
devri eserlerindendir ve şehir merkezinde Zinciriye Medresesi yanındadır. II.
Abdülhamit Seraskeri Hacı Ali Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kadın ve erkek
kısımları vardır. Dört kubbelidir. Hamam ildeki taştan yapılmış tipik ve tek
Osmanlı eseridir.
Kuş
Gözlem Alanı hakkında bilgi
Eşmekaya
Sazlığı Kuş Alanı ve Tuz Gölü Kuş Alanı Aksaray ili sınırları içinde
bulunmaktadır.
Konya
Kapalı Havzası
Sportif
Etkinlikler
Dağ-Doğa
Yürüyüşü hakkında bilgi
Hasandağı
dağcılık ve kış sporları yapmaya elverişlidir. Halen yerli ve yabancı dağcı
gruplarının rağbet ettiği Hasandağı'nda. Klimatizm, orman içi dinlenme alanı ve
yaylacılık ile dağ bisikleti, atlı tur gezintileri ve doğa yürüyüşü
yapılmaktadır.
Olta
Balıkçılığı hakkında bilgi
Mamasun,
Hirfanlı ve Kültepe baraj göllerinde tatlı su levreğiyle aynalı sazan balıkları
yetiştirilmektedir. Yine çok sayıda bulunan göletlerde levrek, sazan, alabalık
ve yayın balığı yetiştirilmektedir. Melendiz dağlarından doğan ve Tuz Gölüne
boşalan Uluırmak'ta çok sayıda mercan balığı bulunmaktadır. Mamasun Baraj
Gölünde yetiştirilen tatlı su ıstakozu (kerevit) yurt dışına ihraç edilmektedir.
Aksaray,
kuzeyden Kırşehir, doğudan Nevşehir, güney doğudan Niğde, kuzey batıdan Ankara
ve batı ve güneyden Konya illeri ile çevrilidir.
Türkiye'nin
ikinci büyük gölü olan Tuz Gölünün güneydoğusunda yer alan Aksaray ilinin
yeryüzü şekillerini, Hasan Dağı, Melendiz Dağları ve Ekecik Dağı gibi eski
volkanik dağlar ile bu dağlardan püsküren lavların meydana getirdiği platolar ve
ovalar oluşturmaktadır.
Aksaray
İlinde İç Anadolu iklimi olan karasal iklim özellikleri görülmektedir. Yazlar
sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk ve genellikle karlı
geçmektedir.
Kapadokya
Bölgesi içinde yer alan Aksaray ili M.Ö. 8.binden itibaren iskan edilmiştir.
Aşıklı Höyük, Akeramik Neolitik Döneme ait Anadolu'daki ilk köy yerleşimlerinden
birisidir.Tarihi süreç içerisinde Aksaray çeşitli medeniyetlere beşiklik
yapmıştır. M.Ö. 3000-2000 yılları arasında Asur Ticaret Kolonileri Devrinde en
önemli ticaret merkezlerinden birisi kent merkezi yakınlarındaki Acemhöyük'tür.
İlde daha sonra Hitit, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı Dönemleri
yaşanmıştır.
M.S. I.
yüzyılda havari Aziz Paul ve müridleri tarafından Anadolu'da yayılmaya başlayan
Hıristiyanlık çok tanrılı Roma taraftarlarının büyük tepkisine neden olduğundan,
ilk Hıristiyanlar korunmak amacıyla bu
yöreye gelmişlerdir.
1142
yılında Selçuklu egemenliğine giren, 1923 yılında il olan Aksaray, 1933 yılında
Niğde iline bağlı ilçe, 1989 yılında ise tekrar il
olmuştur.
Aksaray’da
hububat üretiminin geniş bir alana yayılmış olması ile bundan yapılan
yiyecekler, hayvancılığın gelişmiş olması dolayısı ile yemek kültürüne yansımış,
bamya çorbası, çörek, şepe, erişte, kuskus, mayalı, dolma mantı, soğanlama,
çiğleme,sarığıburma, höşmerim bilinen yöresel yemeklerdir. Helvadere kasabasının
da alabalıkları lezzetleriyle ünlüdür.
Aksaray'dan Yemek
Tarifleri
Bamya
Çorbası
Malzemeler:
250 gr.
bamya,
200 gr.
et,
1 adet
soğan,
1
domates,
1 yemek
kaşığı salça,
1
limon
Hazırlanışı: Bamya sıcak suda 15 dakika
kaynatılarak, limon tuzlu su ile haşlanır. Tencere içine yağ ile bir adet soğan
ve et ilave edilerek soğan kızarıncaya kadar pişirilir. Rendelenmiş domates ile
bir kaşık salça ilave edilerek yemek kaynamaya bırakılır, limon ilave edilir.
Hazırlanan bamya yemeğe ilave edilerek servis yapılır.
Çiğleme
Malzemeler:
500 gr.
un,
2 bardak
su,
250 gr.
taze kaymak
tuz
Hazırlanışı: Hazırlanan un ile su hamur haline
getirilir. 15 dakika dinlenen hamur merdane ile küçük yuvarlak şeklinde açılır.
Arasında bir tatlı kaşığı kaymak ilave edilip kapatılır. Teflon tavada kısık
ateşte çevrilerek pişirilir. Tekrar üzerine kaymak ilave edilerek servis
yapılır.
Türk halı
dokumacılığının bugün Anadolu’da devam ettirildiği yerlerden birisi de Aksaray
Taşpınar’dır. Taşpınar halılarının günümüze değin koruduğu özelliklerden bir
tanesi atkı, çözgü ve düğüm iplerinin tamamen yün olmasıdır. İplerin
renklendirilmesinde ise genelde doğal boya kullanılmaktadır.
Taşpınar
halıları taban, kelle, çift somya, minder, namazlık, yastık, heybe ve eğerlik
örtüsü adı verilen çeşitlerde dokunmuştur. Son yıllarda en çok yastık ve yen
halısı denilen çift halı dokunmaktadır.
Aksaray
Valiliği
http://www.aksaray.gov.tr
Aksaray
Belediyesi
http://www.aksaray-bld.gov.tr
Ihlara
Vadisi, Güzelyurt'u gezmeden, Eğri Minareyi görmeden,
Helvadere
de Alabalık - Ihlara Vadisinde Saç tavayı tatmadan,
Taşpınar
Halısı almadan,
Ihlara
Festivali ve Güzelyurt'ta 15 - 30 Ağustos ta düzenlenen Eski ve Yeni Gelveri
Festivalini (Yörede yaşayan Yunanlıların Yöreyi ziyaretleri nedeniyle
düzenlenmektedir.) izlemeden,
....Dönmeyin.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder